Phục Truyền

SÁCH PHỤC TRUYỀN 1
GIỚI THIỆU SÁCH PHỤC TRUYỀN

***********************************


Kính chào Quý vị Thính giả, tôi là Mục sư SƠN. Cảm ơn Chúa cho chúng ta đã cùng nhau học qua được bốn sách đầu tiên trong Kinh thánh cũng là bốn sách đầu tiên trong Bộ Ngũ Kinh của Môi-se. Hôm nay, nhờ ơn Chúa, chúng ta sẽ cùng nhau học sách thứ năm của Kinh thánh cũng là sách thứ năm trong Bộ Ngũ Kinh của Môi-se, là sách Phục truyền luật lệ ký.
Theo thông lệ, trước hết chúng ta sẽ cùng nhau học về Tên của sách Phục truyền luật lệ ký.

  1. Tên Sách theo tiếng Hi-bá-lai:

Theo nguyên ngữ Hi-bá-lai, như chúng ta đã nói trong các sách trước đây, khi chia Bộ Ngũï Kinh nầy ra 5 phần, sách đã lấy những chữ đầu của phần sách đó làm tên sách.
Vì vậy, tên sách thứ năm nầy theo nguyên ngữ có tên là: “Nầy là lời” (Haddebharim = 1:1).

  1. Theo các Bản Dịch:
  • Bản Hi-văn cũng gọi Bản 70, là Bản dịch từ tiềng Hi-bá-lai sang tiếng Hi Lạp vào thế kỷ thứ III TC. dùng từ ngữ kép là:
  • Deuteros = lần thứ hai
  • Nomos = Luật pháp

Nhắc lại Luật Pháp [hàm ý là Lời Chúa dạy] lần thứ hai.

  • Bản Việt ngữ dịch là ‘Phục Truyền Luật Lệ Ký, có ý nghĩa:
  • Phục = trở lại
  • Truyền = làm cho người khác biết
  • ký = ghi

Như vậy, sách Phục Truyền Luật Lệ Ký không phải là truyền một luật lệ mới, nhưng là một sự giải thích, truyền lại luật lệ đã có. Lý do Môi-se phải truyền lại Lời Đức Chúa Trời dạy một lần nữa là vì những người thế hệ cũ, tức dòng dõi ra khỏi Ai Cập đã qua đời trong hành trình 40 năm, thế hệ mới nầy là dòng dõi được sanh ra và trưởng thành trong đồng vắng, không biết những Luật Pháp của Đức Chúa Trời như thế hệ ông cha của họ (Quan. 2:10), sắp vào Đất Hứa cần biết rõ luật lệ của Chúa dạy họ, vì họ là tuyển dân của Đức Chúa Trời.
II/. TẦM QUAN TRỌNG CỦA SÁCH:

  1. Đối với Ngũ Kinh:

Bộ Ngũ Kinh tức là 5 sách đầu của Cựu Ước (Penteteuchos = Pente - năm [5]; teuchos = sách), người Y-sơ-ra-ên gọi là ‘Luật Pháp’, hoặc gọi là ‘Thứ Luật’ (TORAH - Bản dịch Kinh Thánh của Công Giáo Lamã dịch là Thứ Luật)
Bộ Ngũ Kinh ghi lại lịch sử thế giới và loài người ít nhất là 2,500 năm trước khi Chúa giáng sanh và có tương quan với nhau.
PHƯƠNG DIỆN LOÀI NGƯỜI
Thứ tự đặc biệt nầy dành cho dân Chúa qua mọi thời đại
Sách SÁNG THẾ KÝ: Sách Sáng thế ký bắt đầu với tường trình về công cuộc sáng tạo trời đất muôn vật của Đức Chúa Trời Tạo hóa, trong đó trọng tâm là con người mang hình ảnh Đức Chúa Trời và sự sống của Chúa ban cho. Rồi con người lại nghe lời ma quỉ cám dỗ, nghi ngờ tình yêu thương của Đức Chúa Trời, phạm tội nhưng không chịu ăn năn mà cứ tìm cách đổ thừa chạy tội, khiến Đức Chúa Trời tuyên phạt con người, phạt ma quỉ, phạt cả muôn vật. Hậu quả của tội lỗi là sự bại hoại do tội lỗi khiến loài người càng ngày càng bại hoại - đồng thời Đức Chúa Trời cũng ban cho con người được thấy Ân điển của Chúa qua việc Chúa chọn Áp-ra-ham từ loài người tội lỗi, Chúa không chọn Áp-ra-ham từ những thiên thần. Lời Chúa xác nhận Chúa chọn Áp-ra-ham làm tổ phụ tuyển dân của Chúa. Sách Sáng hế ký ghi: “Vả, Đức Giê-hô-va có phán cùng Áp-ram rằng: Người hãy ra khỏi quê hương, vòng bà con và nhà cha ngươi, mà  đi đến xứ ta sẽ chỉ cho… Rồi, Áp-ram đi, theo như lời Đức Giê-hô-va đã phán dạy…” (Sáng. 12:1, 4).
Sách XUẤT Ê-DÍP-TÔ KÝ: Tường thuật sự cứu chuộc mà Đức Chúa Trời ban cho dân Y-sơ-ra-ên cứu họ ra khỏi kiếp nô lệ sau 430 năm tại Ai Cập, cũng là hình bóng sự cứu chuộc Chúa ban cho nhân loại bởi Huyết Chiên Con và đức tin của con người. Lời Chúa ghi thuật: “Đức Giê-hô-va phán rằng: Ta đã thấy rõ ràng sự cực khổ của dân ta tại xứ Ê-díp-tô, và có nghe thấu tiếng kêu rên vì cớ người đốc công của nó; phải, ta biết được nỗi đau đớn của nó. Ta ngự xuống đặng cứu dân nầy khỏi tay người Ê-díp-tô, dẫn từ xứ ấy lên đến một xứ kia đẹp đẽ và rộng rãi, đượm sữa và mật…” (Xuất. 3:7-8)
Sách LÊ-VI KÝ: Ghi lại đặc ân Đức Chúa Trời ban cho con người thuộc Chúa được sự thông công với Chúa qua các của Lễ và đức tin của người dâng của Lễ, cùng những qui định thánh mà người tin Chúa phải biết và làm theo. Đức Giê-hô-va lại phán…: “Hãy truyền cho cả hội chúng Y-sơ-ra-ên rằng: Hãy nên thánh, vì ta Giê-hô-va Đức Chúa Trời các ngươi, vốn là thánh”  (Lê-vi ký 19:1-2).
Sách DÂN SỐ KÝ: Sách là một Bảng tường thuật lý do dân Chúa phải bị phạt lang thanh 40 năm trong đồng vắng, và ghi lại những việc xảy ra trong thời gian dân Chúa bị Chúa phạt do lòng vô tín. Tuy nhiên, trọng tâm là bày tỏ sự dẫn dắt của Đức Chúa Trời suốt 40 năm, và đức tin của người được dẫn dắt lúc mạnh mẽ, lúc đầy yếu đuối. Chúa phán: “Các ngươi đi do thám xứ bao nhiêu ngày, nghĩa là bốn mươi ngày, thì các ngươi cũng sẽ mang hình phạt vì tội gian ác mình bấy nhiêu năm, nghĩa là bốn mươi năm, một năm đền cho một ngày; bấy giờ các ngươi sẽ biết ta đã xây khỏi các ngươi” (14:34)
Sách PHỤC TRUYỀN LUẬT LỆ KÝ: Hoàn thành những lời hứa của Đức Chúa Trời đối với dân Chúa qua 40 năm bởi sự thành tín của Chúa và đức tin tin vào sự thành tín của Chúa, “Ngài đã đem chúng ta ra khỏi xứ ấy, để dẫn vào xứ Ngài đã thề cùng tổ phụ chúng ta; để ban cho chúng ta” (Phục truyền luật lệ ký 6:23).
Năm sách đầu Kinh thánh là trình tự mà một người muốn nhận cứu rỗi của Đức Chúa Trời: nhìn biết tội mình trước Đức Chúa Trời Tạo hóa, nhìn biết Đức Chúa Trời là Đấng yêu thương đã đổ huyết chịu chết cứu mình khỏi tội lỗi, nhìn biết Đức Chúa Trời dẫn dắt mình những ngày trên đát, và cuối cùng Chúa đưa mình vào Nước Vinh Hiển của Chúa hứa.
PHƯƠNG DIỆN ĐỨC CHÚA TRỜI
Các Đức tánh tốt đẹp độc nhất vô nhị của Đức Chúa Trời không hề thay đổi

  • Đức Chúa Trời là Đấng Toàn năng, không phải vạn năng: Chúa sáng tạo muôn vật cùng loài người và lựa chọn tuyển dân.
  • Đức Chúa Trời là Đấng Yêu thương cứu con người ra khỏi kiếp nô lệ tội lỗi và ma quỉ, cho người được cứu trở thành tuyển dân của Chúa.
  • Đức Chúa Trời là Đấng Thánh khiết, chẳng những cứu người biết tội, ăn năn tin Chúa đồng thời Chúa cũng ban tiêu chuẩn cho người tin Chúa sống xứng đáng địa vị dân thánh của Chúa.
  • Đức Chúa Trời là Đấng Công nghĩa. Dù Chúa đầy yêu thương nhưng cũng là Đấng nghiêm khắc, kỵ tà, ghét tội lỗi, không kể kẻ có tội là vô tội đối với người tin Chúa. Kinh thánh ghi lại lời chính Chúa mặc khải về Chúa: “Ngài [Đức Chúa Trời] đi ngang qua mặt người, hô rằng: Giê-hô-va! Giê-hô-va! là Đức Chúa Trời nhân từ, thương xót, chậm giận, đầy dẫy ân huệ và thành thực, ban ơn đến ngàn đời, xá điều gian ác, tội trọng và tội lỗi; nhưng chẳng kể kẻ có tội là vô tội, và nhơn tội tổ phụ phạt đến con cháu trải ba bốn đời” (Xuất. 34:6-7).
  • Đức Chúa Trời là Đấng Thành tín: điều Chúa hứa, Chúa làm trọn lời Chúa hứa với người tin Chúa. Phao-lô khẳng định: “nếu chúng ta không thành tín, song Ngài vẫn thành tín, vì Ngài không thể tự chối mình được” (II Tim. 2:14), và lời Chúa đã hứa với Áp-ra-ham khi kêu gọi ông theo Ngài, Chúa đã hứa: “Đức Giê-hô-va phán cùng Áp-ram rằng: Ta là Đức Giê-hô-va, Đấng đã dẫn ngươi ra khỏi U-rơ, thuộc về xứ Canh-đê, để ban cho ngươi xứ nầy làm sản nghiệp… Ngày đó, Đức Giê-hô-va lập giao ước cùng Áp-ram, mà phán rằng: Ta cho dòng dõi ngươi xứ nầy, từ sông Ê-díp-tô cho đến sông lớn kia, tức sông Ơ-phơ-rát” (Sáng. 15:7, 19). Đến sách Phục truyền luật lệ ký thì Chúa hoàn thành lời Chúa hứa ban đất cho dòng dõi Áp-ra-ham.

PHƯƠNG DIỆN TUYỂN DÂN Y-SƠ-RA-ÊN:
Sách Phục Truyền Luật Lệ Ký ghi lại 4 biến chuyển quan trọng của Lịch sử dân Y-sơ-ra-ên:

  • 1:34-40, Thế hệ mới:

Trừ Ca-lép và Giô-suê, những người trong thế hệ cũ là những người đã được Đức Chúa Trời cứu ra khỏi Ai Cập đều bị Chúa phạt chết hết trong đồng vắng, thế hệ mới là những người được sanh ra và lớn lên trong đồng vắng chuẩn bị vào Đất Hứa.

  • 8:6-10, Địa điểm mới:

Con đường đồng vắng lang thang 40 năm nay được thay bằng đời sống định cư trong Đất Hứa Ca-na-an trong tầm mắt.

  • 8:11-13, Sinh hoạt mới –

Cuộc sống mới: Dòng dõi mới nầy sẽ được ở trong ngôi nhà thay vì Lều Trại, cuộc sống định cư thay vì lưu lạc, đượm sữa và mật thay vì ma-na chỉ là mùi mật ong.

  • 4:37; 7:7-8; 10:15; 23:5, Khải thị mới:

Dòng dõi mới nầy được Chúa mặc khải về tình yêu thương của Đức Chúa Trời. Hãy chú ý, từ sách từ Sáng thế ký đến sách Dân số ký không hề nói đến tình yêu thương của Đức Chúa Trời; đến sách Phục Truyền Luật Lệ Ký, chúng ta có từ ngữ kỳ diệu “bởi vì Ngài yêu mến các tổ phụ ngươi… Đức Giê-hô-va tríu mến và chọn lấy các ngươi,… vì Đức Giê-hô-va thương yêu các ngươi…chỉn Đức Giê-hô-va ưa đẹp các tổ phụ ngươi và yêu mến… vì Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi thương mến ngươi” xuất hiện.

  1. Đối với Tân Ước:

Ngũ Kinh được so sánh với 5 sách đầu của Tân Ước là các sách Tin Lành: Mathiơ, Mác, Luca, Giăng, Công vụ). Riêng sách Công vụ giống với sách Phục Truyền Luật Lệ Ký, ghi lại những biến chuyển quan trọng trong thời kỳ mới, thời kỳ Ân Điển, thời kỳ Hội thánh.

  • Sách Phục truyền luật lệ ký là Lịch sử của tuyển dân Y-sơ-ra-ên, còn sách Công vụ là lịch sử của Hội thánh, tuyển dân mới trong Chúa Jêsus Christ.
  • Sách Phục truyền luật lệ ký là sách thứ 5 của một nhóm 5 sách đầu Cựu Ước; còn sách Công vụ là sách thứ 5 của một nhóm 5 sách đầu của Tân Ước.
  • Sách Phục truyền luật lệ ký là sách của Thế hệ Mới được hưởng Đất Hứa; còn sách Công vụ là sách của Thế hệ Mới được hưởng các phước thiêng liêng trong Đấng Christ (Ê-phê-sô 1:3).
  • Địa điểm Mới cho dòng dõi mới là xứ Ca-na-an thuộc thể, còn sách Công vụ mô tả Hội thánh là một Ca-na-an thuộc linh trong Đấng Christ (Êph. 1:3-14)
  • Sách Phục truyền luật lệ ký là sách dạy những sinh hoạt Mới cho một người ở trong NHÀ thay TRẠI; định cư thay lưu lạc, còn sách Công vụ dạy những sinh hoạt Mới cho những người ở trong Hội thánh, là Nhà của Đức Chúa Trời.

Cả hai sách Phục truyền luật lệ ký và Công vụ đều có một Sự Mặc Khải Mới, ấy là Đức Chúa Trời yêu thương, sự yêu thương của Đức Chúa Trời thể hiện qua lời Chúa phán trong II Cô-rinh-tô 5:1, “Vả, chúng ta biết rằng nếu nhà tạm của chúng ta dưới đất đổ nát, thì chúng ta lại có nhà đời đời tại trên trời, bởi Đức Chúa Trời…”. Quý báu thay! Phước hạnh thay!